Էդուարդ Նալբանդյանը՝ միջազգային հարաբերություններում

Այսօր Մոսկվայում սկսվում է ՀՀ արտաքին գործերի նախարար Էդուարդ Նալբանդյանի պաշտոնական այցը ՌԴ՝ ՌԴ արտաքին գործերի նախարար Սերգեյ Լավրովի հրավերով: Այցից առաջ Էդուարդ Նալբանդյանը 6-էջանոց հարցազրույց է տվել «Միջազգային հարաբերություններ» հանդեսին՝ պատասխանելով 11 հարցի: Իսկապես, մի կողմից` լրագրողական, մյուս կողմից` դիվանագիտական անուրանալի տաղանդ է պետք ունենալ՝ այդ ծավալի մեջ հայ-ռուսական հարաբերությունների որևէ իրական հարցի չանդրադառնալու ու որևէ օրակարգային հարց չքննարկելու համար: Ապշեցուցիչ տաղանդ: Դասական հարցազրույց, գրավոր հարց ու պատասխան, երբ կողմերը միմանց հետ չեն շփվում, միմյանց երես չեն տեսնում, ստանդարտ հարցերին ստանդարտ պատասխաններ են կցում, որոնք վաղուց գրված-դրված են ինչ-որ փաստաթղթերում և մնում է ընդամենը բազմաչարչար copy-paste-ն անելը: Այդ դեպքում՝ ո՞ւմ են պետք, ո՞ւմ են ուղղված նման հարցազրույցները: Եթե ռուսական կողմն ունի ինչ-որ խնդիր, արարողակարգային պահանջ է՝ այցից առաջ որևէ հրապարակում ունենալը, հայկական կողմը չունի՞ խնդիր՝ հնարավորությունը իր նպատակների համար օգտագործելու: Բացահայտորեն՝ ոչ: Այս հարցազրույցն այնքան է կտրված քաղաքական իրականությունից ու քաղաքական զարգացումներից, որ կարող էր արվել մեկ տարի առաջ կամ մեկ տարի հետո՝ ոչինչ չէր փոխվի, եթե նույնն էր լինելու հարցերի ու պատասխանների տրամաբանությունը: Իսկ իրականության տրամաբանությունը հուշում էր անդրադառնալ հայաստանյան, ռուսաստանյան, տարածաշրջանային նոր իրողություններին, հայ-ռուսական օրակարգի կուտակվող հարցերին: Օրինակ՝ Իրանի միջուկային ծրագրի վերաբերյալ համաձայնության կայացման ու հունիսին ստորագրվելիք համաձայնագրի ներգործությունը հայ-ռուսական հարաբերությունների վրա, տարածաշրջանի ու համաշխարհային իրադարձությունների զարգացումներին՝ ի՞նչ վտանգներ ու ի՞նչ հեռանկարներ կան: Ի՞նչ դիրքորոշումներ ունեն Հայաստանն ու Ռուսաստանը Իրանի առանց պատժամիջոցների վերադարձին քաղաքական ու տնտեսական ասպարեզ: Հայ-իրանական հարաբերությունների զարգացման վրա ռուսական ազդեցությանը: Օրինակ՝ ռուս-չինական և հայ-չինական համագործակցության զուգահեռներին: Օրինակ՝ ռուս-թուրքական և հայ-թուրքական հարաբերություններին և Ռուսաստանի դերին այդ հարաբերություններում: Օրինակ՝ ռուս-ադրբեջանական ու հայ-ադրբեջանական հարաբերություններին և Ռուսաստանի դերին: Ռուսական զենքի վաճառքին Ադրբեջանին ու հետևանքներին ռուս-հայկական հարաբերություններում: Օրինակ՝ Գյումրիի ռուսական ռազմաբազայի զինծառող Վալերի Պերմյակովի կատարած սպանությանը և հետաքննությանը վերաբերող հարցերին: Չտրված հարցերի ու պատասխանների ևս տասնյակ օրինակներ կան: Բայց հենց այդ չտրվելը վկայում է, որ հայ-ռուսական հարաբերություններն այս փուլում պատրաստ չեն ոչ այդ հարցերը բարձրաձայնելուն, ոչ պատասխանները ունկնդրելուն: Դեկլարատիվ-դեկորատիվ հարաբերությունները շատ հեռու են իրական կյանքին համարժեքությունից: ՈՒրեմն՝ ի՞նչ նպատակ ունի ՀՀ արտգործնախարարի այցը Մոսկվա: Բացատրություններ տալ եվրոպական ու չինական շաբաթների՞ համար: Կանխարգելել իրանակա՞ն շաբաթի հնարավորությունը: Բացառել արևմտյա՞ն վեկտորի զարգացումը: Հավաստել հայ-ռուսական դարավո՞րը, բայց ոչ ներկա՞ն՝ հարաբերությունների տեսքով:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ
Հ.Գ. ՀՀ արտգործնախարարը Մոսկվայում կունենա նախատեսված հանդիպումները և կատարած պարտքի գիտակցությամբ կվերադառնա Երևան: Վլադիմիր Պուտինի ապրիլի 24-ի այցը Երևան և Սերժ Սարգսյանի մայիսի 9-ի այցը Մոսկվա և իրական քաղաքական օրակարգի մի քանի տասնյակ հարցերը կքննարկվե՞ն, թե՞ կտրվեն հանձնարարականներ ի կատարումն, երբևէ չի հրապարակվի: Դիվանագիտությունը ամենագաղտնագրված գործունեությունն է, բայց կասվեն, թե չեն ասվի, ինչ կասվի ու ինչ չի ասվի, շատ պարզ երևալու է հետագա քայլերում: Չի բացառվում նաև, որ այդ ամենը կա Էդուարդ Նալբանդյանի ծավալուն հարցազրույցում «Միջազգային հարաբերություններ» հանդեսի հետ, բայց հասու է միայն դիվանագետներին: Նրանք կարդում են ոչ թե գրվածը, այլ՝ չգրվածը և հասկանում են ասվածի բուն ու չասվածի բուն իմաստը: Իսկ միջին վիճակագրական հանրությանը մնում է ընտրել՝ չկարդա՞լ, թե՞ կարդալ ու մոռանալ:

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ